KLASTER FIRM INFORMATYCZNYCH
POLSKI WSCHODNIEJ

Istnieje kilka poradników dla osób zaangażowanych w tworzenie klastrów (zob. linki na końcu). Brakuje jednak praktycznego przewodnika, opisującego jakie konkretnie działania należy podjąć. Poniżej znajdziesz spis takich działań (bardziej szczegółowe ich rozwinięcie opublikujemy niebawem).

1. Ustalenie obszaru integracji

Należy się zastanowić jakie zasoby i możliwości mogą być wykorzystane jako podstawa integracji i rozwoju klastra - ze szczególnym uwzględnieniem możliwości ich komercjalizacji (rozwoju przedsiębiorczości).

Klaster jest sposobem na wykorzystaniu zasobów i możliwości tkwiących w lokalnych strukturach społeczno-gospodarczych. Związane jest to z tzw. "paradoks lokalizacji". Paradoks ten polega na tym, że w erze globalizacji, łatwości zmiany lokalizacji i minimalizacji kosztów, silne związki gospodarcze mogą stanowić o przewadze konkurencyjnej.

Należy zidentyfikować takie zasoby lokalne, które wyróżniają region i mogą stanowić o przewadze konkurencyjnej (są trudne do skopiowania, istnieją lokalne zasoby surowców lub duża ilość silnych podmiotów etc).

Dla przykładu wszędzie są firmy budowlane. Jeśli lokalne warunki nie odbiegają od przeciętnych, to tworzenie klastra budowlanego nie da spodziewanych efektów. Takimi warunkami mogą być tanie surowce, silne skupisko firm, czy specyficzne tradycje. Na przykład dobrym pomysłem jest klaster budownictwa regionalnego na Podhalu.

Pod uwagę należy wziąć także możliwości szybkiego rozwoju biznesu w oparciu o te zasoby.

Na przykład trudno liczyć na powstanie klastra energii jądrowej tylko dlatego, że w regionie są złoża uranu.

Najbardziej zalecaną strategią jest wsparcie rozwoju klastra naturalnego (istniejąca sieć powiązań). Jednak istnieją także przykłady budowy z sukcesem klastra od podstaw.

Jeśli w danym regionie chcemy zbudować klaster, ale zakres integracji nie jest z góry wiadomy (na przykład klaster inspirowany przez dominujące przedsiębiorstwo), konieczne są badania w celu ustalenia stanu faktycznego i możliwości. Temu zagadnieniu zostanie poświęcone odrębne opracowanie.

2. Wyodrębnienie koordynatora klastra

Należy wybrać podmiot mający osobowość prawną, który będzie koordynował działania klastra.

Koordynator klastra powinien mieć możliwości:

1. Zapewnienia organizacyjnego zaplecza (telefon, siedziba),

2. Skutecznego aplikowania o wsparcie z funduszy unijnych (środki z funduszy unijnych na rozwój klastrów),

3. Rozwoju gwarantującego sprostanie wyzwaniom jakie pojawią się w przyszłości.

Najlepszym rozwiązaniem jest branżowe stowarzyszenie przedsiębiorców. Uczestnictwo w klastrze nie musi być jednoznaczne z członkostwem w stowarzyszeniu. Jednak stowarzyszenie zapewnia niezbędne wyczulenie na cele rynkowe.

Inne możliwości to lokalna uczelnia, ośrodek naukowy lub instytucja otoczenia biznesu. Najłatwiej w ten sposób uzyskać dofinansowanie ze środków UE (uczelnie dysponują kadrą zdolną napisać dobry wniosek). Wadą tego rozwiązania może być powstanie konfliktu interesów między koordynatorem a Klastrem. Klaster musi być silnie zorientowany na rynek i jego potrzeby. Uczelnia zaś ma nieco inne cele. W dużych uczelniach może wystąpić problem szybkości podejmowania decyzji i dostatecznego zaangażowania.

Na tym etapie należy wziąć pod uwagę kilka ważnych kwestii:

1. Finansowanie działalności koordynatora (zwłaszcza gdy klaster jest zakładany z funduszy zewnętrznych - warto pamiętać że te fundusze się skończą).

2. Udział koordynatora we wspólnych przedsięwzięciach. Z tym mogą wiązać się różne problemy - począwszy od praw własności a skończywszy na problemie gromadzenia kapitału i udziałów w nim. Najprostszym rozwiązaniem wydaje się zakładanie w razie potrzeby spółek z udziałami koordynatora przeznaczanymi wyłącznie na finansoanie jego działalności.

3. Powołanie klastra

W celu powołania Klastra, najlepiej jest zorganizować spotkanie - forum wszystkich potencjalnych uczestników.

Należy znaleźć sposób na zainteresowanie uczestnictwem w forum - także osób, które nie spotkały się z pojęciem klastra.

Na przykład w Polsce Wschodniej można użyć hasła:

Unia Europejska przeznacza duże pieniądze na rozwój naszego regionu. Przyjdź - dowiesz się jak z tego skorzystać. To może być dla Ciebie jedyna okazja, by zostać uczestnikiem silnej organizacji gospodarczej.

Do uczestniczenia w forum należałoby zaprosić:

1. Władze lokalne.

2. Przedstawicieli instytucji związanych z obszarem działalności klastra.

3. Przedstawicieli biznesu

Przedstawicieli Urzędu Pracy i innych instytucji zainteresowanych rozwojem biznesu i przeciwdziałania bezrobociu.

Przykładowy program:

1. Przedstawienie planowanych zamierzeń, dyskusja z uczestnikami forum prowadząca do postawienia przez nich propozycji.

2. Prezentacja idei integracji, struktury klastra i zasad uczestniczenia w nim.

3. Przyjęcie aktu założycielskiego Klastra.

4. Podpisanie deklaracji o współpracy z władzami lokalnymi.

4. Podjęcie działalności przez Klaster

W początkowym - rozruchowym - okresie działalność Klastra może ograniczyć się do:

a) opracowania informacyjnej strony internetowej,
b) wymiany informacji o podejmowanych przez członków Klastra inicjatywach,
c) organizowania spotkań zainteresowanych podmiotów,
d) promocji prowadzonych działań

Koordynator klastra powinien opracować podstawy funkcjonowania środowiska umożliwiającego:

• wymianę informacji (baza uczestników),

• integrację poziomą (moderowanie powstawania grup przedsiębiorstw zainteresowanych takim współdziałaniem, ich promowanie),

• wspólny marketing,

• wsparcie dla sieci powiązań

W ramach tego wsparcia powinny powstać standardy systemowe (ewidencyjne), instrukcje i wzorce dokumentów.

5. Rozwój powiązań

Dalszy etap rozwoju kontaktów powinien spowodować wzmocnienie struktur klastra i jego ekspansję na inne obszary geograficzne. Ten etap rozwoju może zostać wsparty funduszami z UE.

Działania te mogą obejmować:

• wspólne działania w zakresie marketingu (spólna oferta, budowa marki),

• udział w konferencjach, spotkaniach, sympozjach,

• dalszą integrację (obniżenie kosztów dzięki synchronizacji działań),

• prorozwojowe prace badawcze,

• współpraca z innymi strukturami (klastrami),

• propagowanie wiedzy, budowa zaufania, pozyskiwanie nowych uczestników,

• wdrożenie i weryfikacja mechanizmów komunikacji,

• rozwój struktur pochodnych (podklastrów).

Na ostatnim etapie rozwoju powinna pojawić się integracja przedsiębiorstw i instytucji wokół wspólnych produktów (integracja produktowa).

• Przewodnik dla animatorów inicjatyw klastrowych w Polsce
• ABC Jak założyć klaster? Przewodnik dla przedsiębiorcy.
• Jak rozwijać klaster